ناهماهنگی ذهنی چیست؟ یعنی من یک فکر میکنم یک ایدهای دارم. یک برداشتی بعد یک اتفاق میافتد. آن برداشت خلافش رخ میدهد ولی ما فکر میکنیم منطقاً باید فکرمان را عوض کنیم. اما این کار را نمیکنیم.
ناهماهنگی ذهنی چیست؟
در واقع ناهماهنگی ذهنی موجب تنش در ما میشود. یعنی احساس میکنیم هویتمان تهدید شده همچنین باورهای مرکزی ما. نمیخواهیم قبول کنیم که خطا کردیم. برای حل تنش غالباً دست به تحریف واقعیت میزنیم. اینطوری همان اشتباه را ادامه میدهیم.
ممکن است شما هر روز با شواهد یا اطلاعات جدیدی مواجه شوید که خلاف باورها و عقایدتان باشد اما آنها را با توجیه و انکار یا نادیده گرفتن، نمیبینید یا بی اعتبار میکنید. چرا؟ تا دچار رنج ناهماهنگی شناختی نشوید و افکارتان را همچنان خوب و منطقی بدانید.
رفتار برخلاف خواسته است؟
برتراند راسل میگوید چطور میتوانم به تاول پاهایم بگویم تمام مسیری را که آمدهام اشتباه بوده است؟ بنابراین شما چیزی میخواهید اما رفتار شما خلاف آن است. میخواهید سالم باشید اما ورزش نمیکنید یا رژیم غذایی تان را رعایت نمیکنید.
اگر چه از این ناهماهنگی، احساس گناه میکنید اما توجیه میکنید که من ژنتیک چاقی دارم و آب هم بخورم چاق میشوم. یا با اینکه میدانید سیگار برای سلامتی شما مضر است. اما میگویید برای رفع استرس میکشم تا از احساس بد مصرف آن اجتناب کنید.
دلایل ایجاد ناهماهنگی ذهنی
در شرایطی که شما در برابر اطلاعات جدید قرار میگیرید اما به باورهای قبلی خود چسبیدهاید. یا در اثر فشار همسالان یا انتظارت اجتماعی، به اجبار میخواهید رفتار انطباقی داشته باشید. در بین دو انتخاب مشابه قرار دارید و میخواهید تصمیم بگیرید. بیشتر ممکن است دچار ناهماهنگی شناختی شوید. در این موارد، شما انتخاب یا باور خود را توجیه میکنید تا رنج کمتری ببرید.
هر چه باورهای ناسازگار و افکار ناهماهنگ مثل تلهها نسبت به خودتان، دیگران و دنیا داشته باشید که خیلی به آنها اهمیت دهید. بیشتر ممکن است دچار ناهماهنگی شناختی شده و دچار احساساتی مثل اضطراب، گناه، خجالت، شرمندگی، پشیمانی و ناراحتی شوید.
البته مسئله ما لزوماً داشتن تناقضات درونی نیست. بلکه مسئله این است که ما تلاش میکنیم تا آگاهانه یا ناآگاهانه رنج آنها را با اجتناب و سرکوب یا مقابله و مقاومت، کاهش دهیم. پس متوجه ریشه تناقضات نمیشویم تا به شکل سالم و بالغانه با آنها روبرو شده و آنها را رفع کنیم.
در برابر احساسات منفی خود نایستید اجازه دهید تجربه شوند تا باورهای پنهان پشت آنها آشکار شود. یک درمانگر میتواند به آشکارسازی تناقضات درونی شما کمک کند. تا مقاومت شما تبدیل به پذیرش شود. کلینیک روان نگاره آماده ارائه خدمات می باشد.