توجه کردن یک مهارت مهم و کلیدی در تربیت کودک است و لازم است که والدین روش صحیح توجه کردن به کودک را یاد بگیرند. یاددهی توجه کردن به کودکان چگونه است؟ اگر بتوان این مهارت را به خوبی در مورد کودکان بکار گرفت، باعث افزایش اعتماد به نفس و احساس کفایت در آنها می شود. اکثر ما فکر می کنیم که توجه لازم را به کودکانمان داریم، اما بارها از فرزندمان شنیده ایم که شما هیچ توجهی به من ندارید و از این بابت از ما گله مند هستند. معمولاً شنیدن این حرف ما را نگران و متعجب می سازد، بنابراین روشی که به کار برده ایم نتوانسته است علاقه و توجه ما را به کودک انتقال دهد.
یاددهی توجه کردن به کودکان
منظور از توجه کردن در اینجا یعنی توصیف رفتارهای مناسب کودک و در بعضی مواقع تقلید یا تکرار آنچه که کودک انجام می دهد. با توجه کردن مناسب، پدر و مادر موافقت خود را با رفتار مثبتی که کودکشان انجام داده نشان می دهند و کودک متوجه می شود که والدینش رفتار او را تأیید کرده و قبول دارند.
نتایج توجه کردن
- توجه مناسب و به موقع به رفتارهای مثبت و مطلوب کودک باعث افزایش رفتارهای مثبت او می شود.
- توجه کردن، اگر به درستی انجام گیرد، باعث ایجاد یک رابطه مثبت بین والدین و کودکان می شود.
اقدامات لازم هنگام توجه کردن
- دقیقاً رفتاری را که کودک در حال انجام آن می باشد را بازگو کنید و نشان دهید که حواستان به او هست و درکش می کنید. پس هرگاه یک موقعیت مناسب بوجود آمد در کنار کودک قرار بگیرید و با حوصله و دقت به رفتارش توجه کنید. از آنجا که توجه کردن به رفتار کودک بسیار شبیه به گزارش مجریان مسابقات ورزشی می باشد که صحنه وقایع را توضیح می دهند، شما نیز پس از قرار گرفتن در کنار کودکتان که در حال بازی است، دقیقاً رفتار او را نگاه کنید و فقط رفتارهای او را عیناً بازگو کنید. مثلاً زمانیکه کودک در حال بازی با مکعبهایش است، کنارش بنشینید و بگوئید: تو داری با مکعبهای سفید و زرد یک خانه بزرگ درست می کنی؟ حالا پنجره اش را گذاشتی، الان می خواهی… یا مثلاً تو داری یک توپ قشنگ می کشی، الان یک پسر کشیدی و…
پس دانستیم که توجه کردن به رفتار کودک صرفاً نگاه کردن، یا گفتن اینکه حواسم به توست نمی باشد بلکه باید با آرامش به دور از عجله و شتاب در کنار او قرار گرفت و به روش بالا رفتار او را بازگو کرد.
- یک روش دیگر برای توجه کردن، تقلید کارهای کودک است. می توان در هنگام توجه کردن کنار کودک نشست و کارهای او را عیناً تقلید کرد. مثلاً کشیدن یک نقاشی یا ساختن یک مجسمه با خمیر بازی. به یاد داشته باشید که باید به طور مداوم و همیشگی از این روش استفاده کرد. بکارگیری گاه به گاه و در فواصل طولانی باعث بی اثر شدن این روش می گردد. توجه کردن باعث می شود که به کودک بفهمانیم او را درک می کنیم و به او بازخورد مثبت می دهیم.
کارهایی که در هنگام توجه کردن نباید انجام گیرد:
۱- دستور دادن یا دستورالعمل دادن به کودک
در حال توجه به کودک نمی گوییم این را بنویس، یا این را نقاشی کن و… یعنی در زمان توجه کردن نباید به او چیزی را امر کنیم.
۲- پرسیدن سوال از کودک
به هیچ وجه در زمان توجه کردن به خصوص در زمان نقاشی کردن از کودک سوال پرسیده نشود و فقط رفتار او توصیف شود. مثلاً نگو یید: چرا این درخت را رنگ می کنی؟ یا چرا آلان می خواهی نقاشی کنی؟ بلکه بگویید: می بینم داری نقاشی می کنی، می بینم اینجا درخت هم که هست، حالا برگهای درخت را هم که گذاشتی.
سخن آخر
- به وقایع عادی و طبیعی که در طول روز برای کودک اتفاق می افتد، توجه کنید.
- از هر لحظه کوتاه و مناسب برای توجه و تشویق کودک استفاده کنید.
- سعی کنید هر زمان کودک رفتار مناسبی انجام داد و از نظر شما مناسب بود موافقت خود را با آن اعلام کرده و بلافاصله او را تشویق کنید. مثلاً: آفرین لباس هایت را چه خوب مرتب می کنی، از تو متشکرم.
- مطمئن باشید در صورت رعایت و تمرین موارد فوق، کودکتان دستورهای شما را بهتر انجام خواهد داد.
