چگونه با کودک صحبت کنیم؟ فرزندانمان از بدو تولد بی تربیت، گستاخ، زورگو یا خودخواه به دنیا نمی آیند. این خصوصیات رفتاری، اکتسابی است. ما الگوی فرزندمان هستیم. آنها از ما می آموزند.
چگونه با کودک صحبت کنیم؟
بچهها در اشتباه نباید سرزنش شوند. وقتی لقبهای بی شعور، کودن یا احمق به کودک میدهیم، تحقیر میکنیم. وقتی لقبهای دکتر، مهندس، هنرمند و فرشته میدهیم، خود شیفتهاش میکنیم. بدون اینکه عملی انجام داده باشد و بدون اینکه به کارش اشاره کنیم و کارش رو نقد یا تأیید کنیم. تأیید برای کار است، نه برای ذهنیت او.
کودک باید عمل کند و تأیید شود. حتی وقتی عمل کرد و عملش اشتباه بود، اشتباهش هم تأیید میشود. ولی بعد از اشتباه به او مسئولیت میدهیم تا جبران کند. مراقب حرف زدنمان با فرزندان مان باشیم. وقتی کودکی کار اشتباهی میکند، آن اشتباه را به شخصیت او پیوند نزنید، به کودک کمک کنید تا متوجه اشتباه خود شود.
مقابل حرف بد کودک چه کنیم؟
اگر کودکی حرف زشت زد نگویید: تو بی ادبی. بگویید: حرف بد زدن ممنوعه. اگر کودکی سر کیف کسی رفت. نگویید: دزد. بگویید: باید اجازه بگیریم. رفتن سر کیف دیگران اشتباه است. توبیخ شخصیت، سبب کاهش عزت نفس و احتمال تکرار کار اشتباه بیشتر خواهد شد.
در ابتدای کودکی و نوجوانی، شوخی ها و پرخاشگری های کلامی ما به فرزندمان برای آنها معنایی عمیقتر از آنچه در ذهن والدین میگذرد دارد. هنگامی که والدین به کودکشان در هنگام عصبانیت میگویند «برو بمیر… یا به شوخی او را زشت یا بد ترکیب خطاب کنند… یا به دیگران در حضور او میگویند که وی فرزند ناخواسته بوده و…) اینها ممکن است برای والدین چندان مهم نباشد. چون فرزندشان را جزیی از خود میدانند. ولی این عبارات برای فرزند، به معنای «اضافی بودن، به درد نخور بودن و دوست نداشتنی بودن» است که آن را باور میکند و این باور بخشی از شخصیتش را شکل می دهد که تا همیشه همراه او خواهد بود.
مادر عزیز بدان!
تکرار چندین باره این جملات که: تکلیفت را بنویس. چقدر طولش میدی. چرا اذیت میکنی. تو شاگرد تنبلی هستی و… نه فقط به ترغیب کودک به انجام تکالیفش منجر نمیشود. بلکه باعث میشود به این نتیجه برسد آدم دست و پا چلفتی و ضعیفی است.